کد مطلب:113804 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:135

روش استدلال و نتیجه گیری











امام (ع) مباحث ارزنده و عمیق عقیدتی را در قالب زیبائیهای طبیعت عنوان نموده و پس از آغاز بسیار زیبا و مطلوب با بررسی و تحلیل شایسته، عقل ها را به تفكر و اندیشیدن واداشته است.

[صفحه 80]

در اینگونه تفكرات و پژوهش ها، عجز عقول بشری را به اثبات می رساند، آنگاه عقول متحیر و سرگردان را بدون هدایت رها نمی سازد و به مباحث عمیق كلامی، عقیدتی تداوم لازم بخشیده، همه را به این حقیقت روشن رهنمون می شود كه:

عقول بشری بدون هدایت الهی همواره سرگردانند و در گمراهی و اضطراب رنگ تكامل و سعادت را نخواهند مشاهده نمود.

پس از اثبات ضرورت «هدایت الهی» در زندگی انسانها، به نقش كتاب های آسمانی و پیامبران الهی و امامان راستین (علیهم السلام) اشاره می فرماید:

و بگونه ای زیبا و جامع و اعجاب آور و قانع كننده، نتیجه گیریهای لازم را به انجام می رساند.

با طرح «طبیعت نگری» و آغاز بحث یاد شده در پرتو جاذبه ی هنری طرح، مباحث خطبه ی 160 برای همه ی سطوح فكری جامعه قابل شناخت و استفاده می باشد.

و مخالف هم نمی تواند ادعای دروغین خود را دوباره عنوان سازد زیرا در همان مراحل آغازین طرح، در رابطه با شگفتی های نظام آفرینش به بن بست كامل رسیده و اعتراف به عجز و سرگردانی نمود و چاره ای جز پذیرش هدایت انبیاء و امامان معصوم (علیهم السلام) را ندارد.

جالب توجه است كه:

اگر امام (ع) 7 مورد از مباحث سنگین و عمیق عقیدتی را در قالب طرح «طبیعت نگری» آغاز نمی كرد، اثبات مبانی عقیدتی یاد شده و فهم و شناخت آنها برای هر كسی میسر نبود.

[صفحه 81]

خطبه ی 165

روش و شیوه ی آموزشی این خطبه همانند خطبه ی 160 می باشد مانند:

اول اهداف اصلی امام »7 مورد یاد شده در خطبه 160»

دوم انتخاب طرح «طبیعت نگری» و آغاز مباحث عقیدتی در پرتو جاذبه های طبیعت خداوندی

سوم طرح شگفتی های نظام آفرینش و موجودات گوناگون «تداوم بحث»

در این خطبه ابتداء از آفرینش انواع حیوانات و پرندگان و خزندگان و... سخن می گوید.

ابتدعهم خلقا عجیبا من حیوان و موات و ساكن ذی حركات

(خداوند بزرگ مخلوقاتی شگفت از حیوان و جماد و ساكن و متحرك ابداع فرموده به آنان نعمت زندگی و هستی بخشیده است)

سپس انواع موجودات و كیفیت های گوناگون آنها را یك یك بیان می فرمایند كه با فصاحت و بلاغت اعجاز گونه اش ادباء و خطباء جهان را به عجز و اعتراف وا می دارد مانند:

اول- زندگی انواع پرندگان در كره ی زمین «من مختلف صور الاطیار خطبه 2 -160»

دوم- انواع پرندگان گوناگون با بال و پرهای رنگارنگ و زیبا خطبه 3 -160

سوم- طرح حالات گوناگون جسمی و روانی پرندگان خطبه 5 -160 و 6

چهارم- خلقت شگفتی آفرین طاووس «و من اعجبها خلقا الطاووس خطبه 7 -160»

1- شكل زیبا و رنگ آمیزی های شگفت آن

[صفحه 82]

2- بالهای بسیار قشنگ و بلند طاووس

3- دم زیبای طاووس و كیفیت استفاده از آن (كه مانند چتر زیبائی بر روی خود می كشد و گویا بادبان كشتی است كه ناخدا آن را برافراشته است)

4- غرور زدگی طاووس بهنگام تماشای زیبائی های خود

5- فخر فروشی طاووس بر دیگر مرغان باغ

6- طرح حالات روانی طاووس

7- فیریولوژی جفت گیری طاووس

8- تشبیه رنگ های گوناگون طاووس به گلهای رنگارنگ طبیعت كه از هر رنگی نشانه ای دارد

9- تشبیه رنگ پرهای طاووس به شكوفه گلهای گوناگون بهاری (چون دسته گلی است كه انواع گلها را یكجا جمع نموده است)

10- تشبیه رنگ های زیبای طاووس به پارچه های رنگارنگ و زربفت آن روزگاران یمن، با زیورهائی كه در آنها دوخته می شد

11- و خط و خال روی گردن و شكم طاووس را با حریر براق مقایسه می كند

12- تشبیه خط باریك كنار گوش طاووس را به خطوط زیبای گل بابونه

13- ریخته شدن پرهای طاووس را به ریزش برگ درختان در فصل پائیز تشبیه می نماید.

14- توضیح رنگ های گوناگون پرهای طاووس

[صفحه 83]

«كه به رنگ گلی و رنگ سبز زبر جدی و زرد طلائی است»

آنگاه در همین مورد نتیجه گیری می كند و می فرماید

فكیف تصل الی صفه هذا عمائق الفطن او تبلغه قرائح العقول

(چگونه فكرهای عمیق و دیده های موشكاف می تواند به اسرار این صفات راه یابند؟ و یا عقل های با ذوق و توان می توانند به آن دست یابند؟)

یعنی عقول بشری از درك و شناخت پدیده های خداوندی عاجز است چگونه می تواند ادعای شناخت همه ی واقعیت ها را داشته و در پیرامون خدا بپرسد كه چرا عقل ما خدا را درك نمی كند؟

پنجم- زندگی مورچگان

ششم- زندگی و حیات پشه های ریز و سرگردان كه دارای اعضاء و جوارح كوچك می باشند.

هفتم- زندگی و حیات حیوانات بزرگ مانند فیل

هشتم- زندگی موجودات دریائی از ماهی و نهنگ های عظیم الجثه تا ماهیان ریز.


صفحه 80، 81، 82، 83.